Chiều Hà Nội u ám, mưa nặng hạt. Trong căn nhà khang trang cuối ngõ, bà Hòa – người phụ nữ 55 tuổi – đứng dựa cửa sổ tầng hai, ánh mắt hướng ra con đường nhỏ loang nước.
Ở tầng dưới, Thảo – con dâu bà – vừa kết thúc một cuộc họp online. Cô 28 tuổi, giỏi giang, là trưởng nhóm marketing của một công ty lớn. Cô tháo kính, xoa nhẹ thái dương, rồi bước xuống nhà.
– Mẹ, con xin lỗi, họp trễ quá…
Bà Hòa quay lại, môi mím chặt. Bà không trả lời, chỉ quay người vào bếp. Trên bàn đã dọn sẵn cơm canh nguội lạnh.
Cả hai ngồi ăn, trong im lặng. Thảo cố bắt chuyện, nhưng chỉ nhận lại tiếng “ừ” cụt lủn. Một lúc sau, bà đặt đũa xuống, thở hắt.
– Thảo này, mẹ hỏi thật… con định bao giờ mới sinh con? Hay là… không định đẻ?
Thảo sững người. Cô ngước lên, đôi mắt có chút bất ngờ lẫn mệt mỏi.
– Dạ… vợ chồng con có kế hoạch, nhưng tụi con muốn thêm vài năm nữa, khi mọi thứ ổn định hơn...
– Ổn định? – bà Hòa cắt lời, giọng đanh lại – Đợi tới khi cô làm giám đốc, rồi đẻ ra để làm gì? Đứa nhỏ cần mẹ, không cần bảng thành tích!
Thảo hít sâu. Cô đang cố giữ bình tĩnh.
– Mẹ, con không xem nhẹ chuyện sinh con. Nhưng nếu sinh ra rồi mà phải gửi nhà trẻ từ 6 tháng, để ông bà trông suốt ngày, thì có khác gì phó mặc?
– Phó mặc? – Bà Hòa gần như bật dậy – Ngày xưa tôi đẻ ba đứa, có ai trông tôi? Có ai hỏi tôi đã “sẵn sàng” chưa? Cô sống quá đầy đủ nên mới sinh ra lắm lý do!
Thảo đứng lên, tay siết lại.
– Nhưng con không phải mẹ! Con có quyền quyết định cơ thể và cuộc đời mình! Sinh con không phải nghĩa vụ, càng không phải công cụ để làm hài lòng ai!
Bà Hòa cười khẩy, lùi lại một bước.
– Tốt. Vậy thì cô đừng trách vì sao tôi bảo… tôi không coi cô là con dâu nữa.
RẦM! – Cánh cửa phòng bà Hòa đóng sầm lại. Căn nhà rung lên. Thảo đứng đó, nước mắt không kiềm được, lặng lẽ rơi xuống bàn cơm lạnh ngắt.
Thảo và Minh – chồng cô – vẫn ăn riêng. Bà Hòa không nói gì, nhưng cái nhìn của bà lạnh buốt. Trong bữa cơm, bà úp mở:
– Người ta cưới 3 tháng đã có tin vui. Nhà này gần một năm mà trống trơn. Không khéo... cô ấy có vấn đề?
Câu nói như dao cứa. Minh sững lại. Thảo nghe thấy, mắt đỏ hoe nhưng không nói gì. Tối đó, cô đóng cửa phòng, bật khóc. Trong lòng cô, không còn là giận, mà là tổn thương sâu sắc.
Hôm ấy có họ hàng tụ họp. Trong bữa ăn, một người bác vô tình hỏi:
– Ủa, Thảo chưa bầu hả cháu?
Bà Hòa liền chen vào, giọng đầy ẩn ý:
– Thì nó còn bận “sự nghiệp” mà bác. Chắc chưa có thời gian để đẻ...
Cả bàn ăn khựng lại. Mọi ánh mắt đổ dồn về Thảo. Mặt cô nóng bừng. Lần này, cô không nhịn nữa. Cô đặt chén xuống, đứng dậy.
– Con xin lỗi mọi người. Nhưng chuyện sinh con là chuyện riêng của vợ chồng con. Không ai có quyền ép buộc, hay mang ra bàn tán. Kể cả là mẹ chồng!
Căn phòng chết lặng. Bà Hòa trợn mắt:
– Cô... cô dám nói với tôi như thế trước mặt họ hàng?
– Vì mẹ đã nhiều lần chà đạp con bằng lời nói! – Thảo bật khóc – Mẹ không hề quan tâm con đang áp lực thế nào, chỉ chăm chăm bắt con sinh như một nghĩa vụ. Con là người, không phải cái máy đẻ, mẹ ạ!
Đêm đó Minh ngồi giữa hai người phụ nữ, gương mặt rối bời.
– Mẹ, vợ con không sai. Con cũng không muốn có con trong lúc vợ con khóc mỗi đêm vì áp lực. Có con là chuyện của cả hai. Mẹ muốn cháu, con hiểu. Nhưng nếu con mẹ trầm cảm, hôn nhân rạn nứt, mẹ có vui được không?
Bà Hòa im lặng. Bà bắt đầu nhận ra – cái mình gọi là “mong cháu” đang giết dần sự bình yên trong gia đình.
Một tháng sau Bà Hòa gõ cửa phòng Thảo. Lần đầu tiên trong nhiều tháng.
– Thảo, mẹ... xin lỗi con.
Thảo ngơ ngác, bước ra.
– Mẹ chỉ nghĩ cho bản thân. Mẹ đã sai. Mẹ đã làm tổn thương con. Mẹ không ép nữa. Mẹ chỉ mong tụi con sống hạnh phúc, khỏe mạnh... là mẹ mừng rồi.
Thảo ôm chặt lấy bà, bật khóc. Không còn là nước mắt tủi thân – mà là nước mắt của sự hòa giải, của những trái tim đang học cách hiểu nhau.
Một năm sau, Thảo mang thai đứa con đầu lòng – đúng lúc cô xin nghỉ việc để theo học chuyên ngành tâm lý học trẻ em. Bà Hòa đi đâu cũng khoe con dâu giỏi giang, biết nghĩ.
Vì đôi khi, sinh con không phải bằng “áp lực”, mà là bằng tình yêu, sự tự nguyện – và lòng tin rằng mình không cô độc.
