Lȇп Sáu – 1 Ьàι tҺơ 100 пăm còп пguүȇп gιá trị gιáo dục

 Bài thơ "Lên sáu" ra đời đến nay đã hơn 100 năm nhưng nó vẫn còn nguyên giá trị và ý nghĩa đối với việc giáo dục con trẻ và giáo dục con người nói chung.   n

Lòng yêu nước được bắt đầu từ tình yêu gia đình, dòng tộc, quê hương, trước hết từ lòng hiếu thảo, tạc ghi ơn nghĩa mẹ cha, lòng hiếu đễ với anh chị em ruột thịt, từ sự tôn kính ông bà, chú bác và những bậc bề trên, từ sự kính trọng, vâng lời thày dạy…
“Lên sáu”, một bài thơ giáo khoa do Nhà thơ Tản Đà viết năm 1919 cho trẻ em lên sáu tuổi đến nay đã hơn 100 năm nhưng vẫn còn nguyên giá trị giáo dục. Mặc dù góc nhìn về phương diện kiến thức lịch sử chưa thật toàn diện, bài thơ vẫn giữ nguyên được ý nghĩa giáo dục, đó là phép dạy đạo làm người, là xây dựng các thành tố hình thành nên phẩm cách con người.
HNVN xin giới thiệu lại bài thơ để mọi người chiêm nghiệm.


LÊN SÁU

Sách quốc ngữ,
Chữ nước ta.
Con cái nhà,
Đều phải học.
Miệng thì đọc,
Tai thì nghe.
Chớ ngủ nhè,
Chớ láu táu.
Con lên sáu,
Đang vỡ lòng,
Học cho thông,
Thầy khỏi mắng.

Trong trời đất,
Nhất là người.
Ở trên đời,
Hơn giống vật.
Con bé thật
Chưa biết gì
Còn ngu si
Phải dạy bảo
Cho biết đạo
Mới nên thân
Sau lớn dần
Con sẽ khá.

Ai đẻ ta?
Cha cùng mẹ.
Bồng lại bế,
Thương và yêu.
Ơn nhường bao,
Con phải ngẫm:
Áo mặc ấm,
Mẹ may cho.
Cơm ăn no,
Cha kiếm hộ.
Cha mẹ đó,
Là hai thân.

Hai thân là,
Là thân nhất,
Trong trời đất,
Không ai hơn.
Con biết ơn,
Nên phải hiếu.
Nghĩa chữ hiếu,
Đạo làm con,
Con còn non,
Nên học trước.
Đi một bước,
Nhớ hai thân.

Con còn nhỏ,
Có mẹ cha,
Lúc vào ra,
Được vui vẻ.
Con còn bé,
Mẹ hay chiều,
Thấy mẹ yêu,
Chớ làm nũng.
Đã đi học,
Phải cho ngoan,
Hay quấy càn,
Là chẳng hiếu.

Con còn bé,
Mẹ hay lo,
Ăn muốn cho,
Lại sợ độc.
Con ốm nhọc,
Mẹ lo thương,
Tìm thuốc thang,
Che nắng gió.
Con nghĩ đó,
Sao cho ngoan,
Hay ăn càn,
Là chẳng hiếu.

Anh em ruột,
Một mẹ cha,
Mẹ đẻ ra,
Trước sau đó.
Cùng máu mủ,
Như tay chân,
Nên yêu thân,
Chớ ganh tị.
Em coi chị,
Cũng như anh,
Trước là tình,
Sau có lễ.

Người trong họ,
Tổ sinh ra,
Ông đến cha,
Bác cùng chú.
Họ nội đó,
Là tông chi,
Cậu và dì,
Về họ mẹ.
Con còn bé,
Nên dạy qua,
Còn họ xa,
Sau mới biết.

Người trong họ,
Có bề trên,
Lạ hay quen,
Đều phải kính.
Có khách đến,
Không được đùa,
Ai cho quà,
Đừng lấy vội.
Ông bà gọi,
Phải dạ thưa.
Phàm người nhà,
Không được hỗn.

Con bé dại,
Mải vui chơi.
Muốn ra người,
Phải chăm học.
Miệng đang đọc,
Đừng trông ngang.
Học dở dang,
Đừng có chán.
Học có bạn,
Con dễ hay.
Mến trọng thầy,
Học chóng biết.

Dậy con biết,
Phép vệ sinh:
Ăn quả xanh,
Khó tiêu hoá.
Uống nước lã,
Có nhiều sâu.
Áo mặc lâu,
Sinh ghẻ lở.
Mặt không rửa,
Sinh u mê.
Đang mùa hè,
Càng phải giữ.

Các giống vật,
Thật là nhiều:
Như con hươu,
Ở rừng cỏ.
Như con chó,
Nuôi giữ nhà.
Con ba ba,
Loài máu lạnh.
Loài có cánh,
Như chim câu.
Còn loài sâu,
Như bọ róm.

Cây và cỏ,
Có khác loài,
Trông bề ngoài,
Cũng dễ biết.
Như cây mít,
Có nhiều cành.
Lúa, cỏ gianh,
Có từng đốt,
Còn trong ruột,
Lại khác nhau.
Vài năm sau,
Con biết kỹ.

Đá bờ sông,
Không sống chết,
Không có biết,
Không có ăn,
Không người lăn,
Cứ nằm đấy.
Như đá cuội,
Như đá xanh,
Như mảnh sành,
Như đất thó,
Các vật đó,
Theo loài kim.

Các loài kim,
Tìm ở đất.
Nhất là sắt,
Nhì là đồng,
Làm đồ dùng,
Khắp trong nước.
Như vàng bạc,
Càng quý hơn,
Đúc làm tiền,
Để mua bán,
Ai có vạn,
Là người giàu.

Vốn xưa là,
Nhà Hồng Lạc,
Nay tên nước,
Gọi Việt Nam.
Bốn nghìn năm,
Ngày mở rộng.
Nam và Bắc,
Ấy hai miền,
Tuy khác tên,
Đất vẫn một.
Lào, Miên, Việt,
Là Đông Dương.

Đầu trị nước,
Đức Kinh Dương.
Truyện Hùng Vương,
Mười tám chúa.
Qua mấy họ,
Quân Tàu sang.
Vua Đinh Hoàng,
Khai nghiệp đế.
Trải Đinh, Lý,
Đến Trần, Lê,
Nay nước ta,
Là nước Việt.

Chữ nước ta,
Ta phải học,
Cho trí óc,
Ngày mở mang.
Muốn vẻ vang,
Phải làm lụng,
Đừng lêu lổng,
Mà hư thân.
Nước đang cần,
Người tài giỏi,
Cố học hỏi,
Để tiến nhanh,
Vừa ích mình,
Vừa lợi nước.
Chớ lùi bước,
Là kẻ hèn.

Nghiêm Hàm ấn quán xuất bản, 1924
(Theo thivien.net)

thông báo

Bài đăng phổ biến

Ông bà chăm cháu mà nói ra 7 câu này thì sớm tan cửa nát nhà, nhất là điều đầu tiên

Chu Ngọc Quang Vinh chính thức lên tiếng: Sau khi đăng nội dung thể hiện vô ơn với đất nước

Đúng ngày 49 của vợ, tôi lau dọn bàn thờ thì t/á/i mặt thấy bát hương bốc cháy ngùn ngụt. Nghi có điềm, tôi nhìn kĩ thì ở dưới là một tờ giấy nhỏ, đọc từng dòng mà tôi run rẩy biết sự thật về người vợ quá cố

Vợ làm nghề bán xôi đêm, ngày nào tôi cũng phụ vợ dọn hàng rồi bỏ về ngủ trước vì sáng hôm sau phải đi làm sớm. Kì lạ thay dù rất đông khách xếp hàng nhưng lúc kiểm tiền lại chẳng lãi lời được bao nhiêu mà vợ còn than đ-au khắp người. Đêm hôm đó, tôi bí mật về thay quần áo rồi giả làm khách mua xôi. Lúc gần đến lượt, tôi s::ững người khi thấy vợ đang ‘n:ắn x:ôi’ cho 1 người đàn ông…

Từ ngày vợ b::ầ:u 7 tháng, tôi lấy lý do ‘kiêng cho con’ rồi qua lại với cô đồng nghiệp b::ố:c l::ử:a ở công ty. Cũng từ ngày đó, tôi thấy vợ ‘xuống cấp rõ rệt’ nên đến tận khi còn tròn 1 t::uổi, chúng tôi vẫn ‘ăn chay’ không 1 lần t:ương t:ác. Dạo gần đây, bồ thì ngày càng xuống sắc còn vợ cứ phơi phới trẻ trung như g::á:i 18. Tôi lấy làm tò mò bèn chịu khó để ý thì thấy trước khi ăn cơm, bữa nào vợ cũng uống thứ gì đó rất đều đặn nên hỏi han quan tâm thì em cười bảo ‘th;;ần d;;;ược hồi xuân’ rồi tủm tỉm cười duyên nhìn đến là xao xuyến. Hôm sau, tôi l/én chụp ảnh lại lọ th/uố/c rồi mua ngay cho b/ồ dùng để ‘cứu vãn nhan sắc nữ thần’. Đang hí hửng chờ đợi kết quả thì đúng 3 hôm sau cô b/ồ khóc lóc như g/à/o lên trong điện thoại đòi tôi chịu trách nhiệm vì tác dụng k/inh h/oàng của thứ ‘thần dược đó’. Đưa b/ồ đến bệnh viện cấp cứu, bác sĩ nhìn rồi lắc đầu phán 1 câu đầy chua chát …

Sau vài tháng trò chuyện, chị tôi đã đồng ý tiến xa hơn trong mối quan hệ, để cho cả hai có cơ hội hiểu hơn về đối phương. Ba buổi hẹn hò đầu tiên diễn ra trong sự ngọt ngào và hoàn hảo. Thế nhưng, đêm của buổi hẹn hò thứ tư, một biến cố bất ngờ đã xảy ra, khiến cả câu chuyện tình yêu này trở thành câu chuyện ly kỳ, sợ hãi. Sau khi kết thúc buổi hẹn tại 1 rạp chiếu phim, anh ta đưa chị tôi về tận nhà. Trước khi rời đi, anh ta còn dặn dò chị tôi đóng cửa cẩn thận khi biết chị chỉ ở nhà 1 mình vào buổi tối hôm đó. Sau đó khoảng hơn 1 tiếng, anh ta gọi điện lại cho chị tôi và nói rằng mình đã làm mất chìa khóa nhà, không biết rằng chị tôi có thể cho anh ta xin ngủ nhờ tại căn hộ của nhà tôi một đêm không? Chị đã đồng ý, nhưng chỉ cho phép anh ta nằm ngoài phòng khách, còn chị ở trong phòng ngủ và khóa trái. Tình cờ là đúng đêm hôm đó nhà tôi lại không có bất kỳ ai cả và camera trong nhà thì đang lỗi, bên kĩ thuật chưa kịp đến sửa chữa. Đến giờ nghĩ lại, chị tôi vẫn vã mồ hôi hột vì không hiểu sao mình có thể liều lĩnh đến như vậy. Đêm đen bao phủ, cả căn nhà chìm trong tĩnh lặng, nhưng cứ một lúc chị tôi lại nghe thấy những tiếng động kỳ lạ, có vài lần anh ta gõ cửa phòng chị với lý do hỏi mượn cái này cái kia, hoặc có cái gì đó ở nhà anh ta không biết sử dụng, muốn nhờ chị hướng dẫn. Chị tôi, dù không hiểu rõ nguyên nhân, nhưng linh cảm mách bảo rằng đó không phải là những tiếng động thường nhật của một ngôi nhà và có lẽ ngoài kia không an toàn với mình. Chị cố gắng lắng nghe, cố gắng phân biệt, nhưng rồi chị quyết định không mở cửa. Cả đêm chị tôi cứ thấp thỏm, đến khoảng 3h sáng.......................ĐỌC TIẾP TẠI BÌNH LUẬN 👇 👇

NҺỏ vàι gιọt dầu gιó lȇп tỏι: Lợι ícҺ tuүệt vờι, gιảι quүết пgaү vấп ƌḕ пҺà пào cũпg gặp

Nhà nghèo, mặc vợ con đ::ói kh::át, chồng bán cả vàng cưới, vay mượn thêm, gom 100 triệu để xây mộ tổ tiên to nhất làng: “Không thể để nhà khác k:h::inh nhà anh được”. Mặc vợ khuyên can hết lời, Cứ thư thả 1-2 năm nữa cho kinh tế ổn định. Chồng không nghe đúng gần TẾT ngày khánh thành mộ thì nhận tin s::ét đ:::ánh…

Năm nay, bố mẹ chồng của chị gái còn gửi quà chúc Tết biếu bố mẹ tôi. Mẹ định để ngoài Tết mới bóc nhưng chị gái hối mở ra xem nên bà làm theo. Nhìn hộp quà sang xịn, cả nhà tôi háo hức lắm. Anh rể còn xung phong quay lại gửi cho bố mẹ đẻ để ông bà mừng. Nào ngờ mở món quà thông gia biếu ra, bố mẹ g;;iật m;ình sửng sốt,vội đưa cho chị gái tôi trả lại ngay, bên trong có cả tờ giấy ghi…

Cô giúp việc lâu năm đột nhiên dắt bạn trai về ra mắt vợ chồng tôi, những chuyện diễn ra sau đó khiến tôi không tin vào mắt mình