Em chồng về quê đòi b-án nhà chia tiền, m-ắng Hiền là “ở nhờ còn ý kiến”, nào ngờ cô lặng lẽ làm điều khiến cả nhà l-ặng người…

 Buổi chiều cuối thu, ánh nắng hắt xiên qua vòm cau trước sân, rơi lốm đốm trên nền xi măng đã nứt chân chim. Trong căn nhà ba gian lợp ngói rêu phong, Hiền lom khom quét những chiếc lá khô rơi rụng, tay áo xắn cao, gió bấc thổi hây hẩy khiến tóc cô rối nhẹ bên tai. Mùi nước vôi, mùi tro bếp, mùi nắng cũ trộn lẫn trong một thứ hương quê không thể gọi tên nhưng lại in hằn trong lòng cô suốt bao năm.Hiền sống ở đây từ ngày cưới chồng, đã hơn mười năm. Nhà chồng cô nghèo, nhưng nếp sống chỉn chu, tử tế. Căn nhà ba gian tuy cũ kỹ, nhưng luôn sạch sẽ, tinh tươm nhờ bàn tay của cô. Mỗi sáng, cô dậy sớm nấu ăn, rửa rau, giặt giũ. Mỗi chiều, cô xoa dầu bóp chân cho mẹ chồng, nắn gối chỉnh mền cho cha chồng. Mọi việc trong nhà, lớn nhỏ đều qua tay Hiền, chẳng ai nhắc, cô cũng tự biết đường mà làm. Chồng cô hiền lành, làm thợ hồ, lương ba cọc ba đồng, đi suốt từ sớm tinh mơ đến tối mịt. Mọi gánh nặng sinh hoạt, lo toan thuốc thang cho cha mẹ chồng, đều dồn lên đôi vai gầy của cô – người phụ nữ mà ai nhìn vào cũng bảo “hiền đúng như cái tên”.

Ngày em chồng cô – tên Tú – từ thành phố về, cả nhà như có chút xáo động. Tú sống ở thành phố đã lâu, công việc ổn định, ăn mặc hiện đại, son phấn tươm tất. Cô ta về với túi quà bánh, quần áo thơm mùi hàng hiệu, miệng cười nói nhưng ánh mắt lạnh băng.

Sau bữa cơm chiều, khi cha mẹ chồng đã lên giường nằm nghỉ, Tú kéo ghế ngồi ngay ngắn, ánh mắt nhìn Hiền và chồng cô, giọng nhẹ như không:“Em nói thật, cái nhà này giờ giữ lại cũng chẳng để làm gì. Ba mẹ thì già, yếu rồi, biết còn sống được bao lâu nữa. Hay là mình bán đi, chia tiền. Em cần vốn làm ăn, anh chị cũng đỡ khổ.”

Chồng Hiền chưa kịp đáp, cô đã lên tiếng: “Nhà này là nhà tổ tiên để lại. Ba mẹ còn sống, sao em lại nói vậy? Còn chia tiền gì ở đây?”

Tú nhíu mày, chép miệng:“Chị đừng nói chuyện cao đạo. Nhà này em cũng có phần, chị ở nhờ mười mấy năm rồi, giờ lại tỏ ra chủ quyền?”

Lời nói lạnh như lưỡi dao mỏng rạch vào lòng Hiền một đường sâu hoắm. Cô không ngờ, sau từng ấy năm nhọc nhằn chăm lo cho hai cụ, lại có ngày bị coi là "ở nhờ". Cô cười nhạt, không cãi, cũng không khóc. Cô hiểu, lời cãi vã chẳng làm thay đổi điều gì khi người ta đã muốn phủi sạch công lao của người khác.Tối hôm đó, khi chồng cô hỏi nhỏ: “Hay mình ráng chịu vài bữa cho qua đi em?”, cô chỉ lặng lẽ lắc đầu. Sáng hôm sau, cô gấp gọn đồ đạc, xếp từng cái chăn cũ, cái áo bông của mẹ chồng để riêng, dặn dò người già cách uống thuốc, rồi cùng chồng dắt xe ra khỏi cổng, không quay đầu.Phòng trọ mới chỉ rộng chưa đầy mười mét vuông, mái tôn thấp và nóng như lò khi trời nắng. Nhưng Hiền không than một lời. Cô mua hai chậu cây nhỏ đặt trước cửa, trải một tấm chiếu sạch giữa phòng. Bữa cơm giản dị với rau luộc, cá kho vẫn đầy ấm cúng. Thi thoảng, cô chạy về thăm cha mẹ chồng, mua vài gói bánh, chai dầu gió, lặng lẽ lau chùi lại nhà, thay tấm trải giường, giặt mùng mền. Bà cụ nắm tay cô, giọng nghèn nghẹn:“Lúc con về đây, nhà cửa còn tềnh toàng. Mười năm con vun vén, giờ mới gọi là sạch sẽ, ấm cúng… Giờ con đi, mẹ thấy thiếu lắm.”

Hiền cười nhẹ:“Con đâu có đi hẳn. Con chỉ tạm rời ra một chút cho nhẹ lòng mẹ ạ.”

Người già như hiểu, như không. Mắt cụ long lanh nước. Bên ngoài, gió lại thổi qua giàn bầu, tiếng dây leo sột soạt như tiếng thở dài rất khẽ.Không lâu sau đó, cha chồng cô đột ngột đổ bệnh. Ông yếu nhanh, sụt ký, nằm liệt giường. Tú về nhà, lần đầu chăm cha một ngày đã mệt mỏi đến phát cáu. Không quen dậy sớm, không quen nấu cháo, không quen nghe người bệnh rên rỉ, cô chỉ biết gọi dịch vụ y tá đến, rồi lại rời đi ngay sau khi “có người trông”.Chính vào những ngày ấy, Hiền lặng lẽ quay về. Cô không xin phép, không nói trước, chỉ lẳng lặng dọn dẹp lại gian buồng, thay tã cho ông, đút từng thìa cháo, lau mình, thay áo, như chưa từng bỏ đi. Cô không mong được cảm ơn, cũng không cần ai phải nhận lỗi. Đó là cha chồng cô – người từng run run đặt đôi bông tai vào tay cô ngày cưới, người từng bảo “nhà này coi con như con gái”.Một đêm, ông thều thào hỏi cô:

“Hiền… con có trách ba không?”Cô lắc đầu, chùi nước mắt nơi đuôi mắt ông:“Con chỉ buồn vì không thể lo cho ba trọn vẹn như trước.”Ông không nói gì nữa, chỉ siết nhẹ bàn tay cô, mạch đập yếu ớt như một lời cảm tạ cuối cùng. Vài ngày sau, ông mất.Tang lễ diễn ra đơn sơ. Tú về lo lắng hình thức, gọi phông rạp, thuê quay phim chụp ảnh, còn Hiền lặng lẽ lo cơm nước, chuẩn bị từng bát cháo trắng, cốc trà gừng cho khách viếng. Không ai bảo cô phải làm, cũng không ai cản.Sau đám tang, bà cụ lặng người, không còn nói nhiều như trước. Tú ở lại thêm vài hôm, rồi lại về thành phố. Trước lúc đi, cô ta đứng trước cửa, quay sang nói với mẹ:“Má ở với con nghe. Dù gì giờ nhà cũng ít người.”Bà cụ chỉ lắc đầu, nhìn về phía Hiền đang quét sân:“Mẹ ở đâu có Hiền là được. Con về đi.”Lần đầu tiên, Tú không cãi. Cô cúi mặt, lên xe đi mà không nhìn lại.Thời gian trôi, người già như cây đã cỗi, mỗi ngày thêm một vết rạn. Bà cụ giờ hay quên, hay lặp đi lặp lại chuyện cũ. Có khi đang ăn bỗng gọi tên chồng, có lúc nhìn Hiền mà rưng rưng:“Con ơi, con đừng đi nữa nhé.”Hiền chỉ mỉm cười, nắm lấy tay bà:“Con không đi đâu hết.”Dưới mái nhà ba gian, nắng chiều vẫn rọi vào khung cửa gỗ đã bạc màu. Trên bàn thờ chồng bà, bát nhang đỏ rực trong làn khói mỏng. Hiền ngồi bên chái bếp, rửa rau, tay chậm rãi, ánh mắt an yên.Cô từng rời đi – không phải vì giận, mà vì không thể chịu đựng thêm sự coi thường. Cô từng im lặng – không phải vì yếu đuối, mà vì hiểu rằng đôi khi sự phản kháng chẳng giúp thay đổi người đã quyết định phủi bỏ công lao. Nhưng cô quay lại – không vì danh nghĩa con dâu, mà vì tình thương thật thà chưa từng đổi dời.Tú sau đó có về đôi lần, lần nào cũng mang theo túi quà, cố nói vài câu xã giao với Hiền, nhưng thường bỏ dở giữa chừng vì không biết bắt đầu từ đâu. Giữa hai người là một khoảng lặng lớn, chứa đầy sự ngộ ra muộn màng.Người ta nói, khi cha mẹ già, ai ở bên là người hiếu thảo. Nhưng đôi khi, người bên cạnh lại chính là người bị lãng quên, bị xem thường nhiều nhất.Hiền chưa bao giờ đòi hỏi ai phải công nhận điều đó. Bởi cô biết, tình thân – nếu thật – không cần phải đong đếm hay chia phần.Câu chuyện của cô không có kết thúc giật gân, không có sự vỡ òa của ai đó nhận lỗi. Nhưng trong đôi mắt mờ đục của bà cụ, trong những đêm trở gió có một người dâu ngồi canh giấc ngủ bên giường, trong căn bếp cũ vẫn đỏ lửa mỗi sớm… mọi thứ đã tự nói thay cho lòng người.Tình thân không phải mảnh đất chia phần. Cũng như hiếu nghĩa, không phải thứ để trả bằng tiền. Có người bên cha mẹ những lúc rộn ràng, nhưng chỉ người ở lại khi mái đầu bạc trắng mới là người thật sự thương.